Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011

Φυτοφάρμακα στις φλούδες των φρούτων

Μερίδα Ελλήνων καλλιεργητών ραντίζει ακόμη και πριν από τη συγκομιδή

Του Θαναση Τσιγγανα

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Αδιαφορία για τις συνέπειες των φυτοφαρμάκων στον οργανισμό τους αλλά και για τους καταναλωτές εξακολουθεί να επιδεικνύει μερίδα Ελλήνων καλλιεργητών, οι οποίοι ραντίζουν με σκευάσματα ακόμη και πριν από τη συγκομιδή των φρούτων. Επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ πραγματοποίησε μετρήσεις για υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε φρούτα προέλευσης περιοχών της χώρας και διαπίστωσε ότι η κατάσταση σε σύγκριση με το παρελθόν έχει βελτιωθεί. Ωστόσο ορισμένα από τα ευρέως διαδεδομένα φρούτα της χώρας, όπως τα μήλα, περιέχουν στη φλούδα τους υψηλές συγκεντρώσεις φυτοφαρμάκων που ξεπερνούν τα όρια της Ε.Ε. Σε μια περίπτωση ανιχνεύτηκε και το φυτοφάρμακο Phoxim (της κατηγορίας των οργανοφοσφωρικών), που είναι απαγορευμένο στην Ε. Ε. από το 2007.

Η ομάδα του Εργαστηρίου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του ΑΠΘ (Χριστίνα Χριστιά, Ερη Μπιζάνη, Χριστόφορος Χριστοφορίδης, Κωνσταντίνος Φυτιάνος) πήρε τυχαία δείγματα τον Οκτώβριο του 2010 από την αγορά της Θεσσαλονίκης με ροδάκινα Εδεσσας και Οσσας Σοχού, λευκά σταφύλια Καβάλας και Κορίνθου, μπανάνες Κρήτης, μήλα Αριδαίας, Βέροιας, Εδεσσας και Κοζάνης, αχλάδια Βέροιας και Οσσας Σοχού και φράουλες από τη Μανωλάδα Ηλείας. Στο εργαστήριο πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις για τον εντοπισμό υπολειμμάτων 250 φυτοφαρμάκων (από έξι διαφορετικές ομάδες με βάση τη χημική τους δομή) τόσο στη φλούδα όσο και στη σάρκα των φρούτων για να εκτιμηθεί ποια είναι η διεισδυτικότητα των χημικών ενώσεων στο εσωτερικό τους.

Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο 12ο διεθνές συνέδριο Περιβάλλοντος και Τεχνολογίας που πραγματοποιήθκε στη Ρόδο πριν από λίγες ημέρες. Τα καλά νέα των εργαστηριακών αναλύσεων του ΑΠΘ είναι, όπως ανακοινώθηκε, «ότι τα ελληνικά φρούτα αποδείχθηκαν λιγότερο ρυπασμένα σε σχέση με άλλα δείγματα που έχουν δοκιμαστεί σε εργαστήρια του εξωτερικού». Οι συγκεντρώσεις των φυτοφαρμάκων που ανιχνεύτηκαν στα δείγματα ροδακίνων δεν ξεπερνούν τα όρια που έχει θεσπίσει η Ε.Ε. Στα δείγματα σταφυλιών τα φυτοπροστατευτικά που ανιχνεύτηκαν είχαν σχετικά χαμηλές συγκεντρώσεις, αρκετά πιο χαμηλές από τα όρια. Η μπανάνα είναι το δείγμα που περιείχε τα λιγότερα φυτοπροστατευτικά και σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις. Τα δείγματα των αχλαδιών βρέθηκαν με εξαιρετικά μικρές συγκεντρώσεις σε φλούδα και σάρκα. Στις φράουλες το φυτοπροστατευτικό Pirimicard εντοπίστηκε σε αξιοσημείωτη συγκέντρωση χωρίς όμως να υπερβαίνει το όριο. Για το συγκεκριμένο φυτοπροστατυετικό η ερευνητική ομάδα σημειώνει πάντως ότι είναι «ένα σκεύασμα που δεν χρησιμοποιείται ευρέως στην καλλιέργεια φράουλας παγκοσμίως».

Στα δείγματα των μήλων ανιχνεύτηκε πληθώρα φυτοφαρμάκων σε χαμηλές συγκεντρώσεις, αλλά υπήρχαν δείγματα από μία συγκεκριμένη περιοχή στα οποία εντοπίστηκαν στη φλούδα συγκεντρώσεις πολύ πάνω από τα όρια. Στο υψηλότερο ποσοστό υπολειμμάτων στα μήλα ανιχνεύτηκαν τα φυτοπροστατευτικά Tebuconazole, Disulfutone-sufone και Acetamiprid να έχουν τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χρόνος ημιζωής του πρώτου σκευάσματος είναι 28 ημέρες, του δεύτερου είναι μια εβδομάδα και το 90% της ποσότητάς του χάνεται μέσα σε 5 εβδομάδες, ενώ ο χρόνος ημιζωής του Acetamiprid είναι από 1 έως 8,5 ημέρες.

«Τα στοιχεία αυτά μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι πολύ πιθανό να έχουν γίνει ψεκασμοί φυτοφαρμάκων στους καρπούς πριν από τη συγκομιδή και σε μεγάλες ποσότητες. Ετσι αυτά διατίθενται στον καταναλωτή έχοντας μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας για την ανθρώπινη υγεία», τονίστηκε κατά την παρουσίαση της έρευνας στο συνέδριο. Οσον αφορά την κατανομή «ανάμεσα σε φλούδα και σάρκα (μελετήθηκαν ροδάκινα, μήλα, αχλάδια) είναι διαφορετική για κάθε φρούτο. Το συμπέραμα της εργασίας είναι στο εσωτερικό των φρούτων οι τιμές φυτοφαρμάκων ήταν εξαιρετικά μικρές.

Οπως δήλωσε στην «Κ» ο καθηγητής του ΑΠΘ κ. Κ. Φυτιάνος, τα μήλα ήταν τα πιο ρυπασμένα φρούτα εμφανίζοντας 8 φυτοφάρμακα σε υψηλές συγκεντρώσεις και μαλιστα έξι από αυτά σε τιμές που υπερβαίνουν τις ανώτατες επιτρεπτές συγκεντρώσεις.