εφημ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Του Θαναση Τσιγγανα
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Σε θαυματουργό φυτό με ισχυρές αντιοξειδωτικές ικανότητες αναδεικνύεται η κρανιά, ο ταπεινός και συχνά καταφρονημένος θάμνος της ελληνικής υπαίθρου. Πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων της Νάουσας και του Εργαστηρίου Δενδροκομίας της Γεωπονικής Σχολής εμφανίζει την κρανιά και τα κράνα ως την ιδανική εναλλακτική καλλιέργεια για τους Ελληνες γεωργούς. Μετά τη [...]στέβια, τη ροδιά, την αγριοαγκινάρα, τα μύρτιλλα, το ιπποφαές, την τρούφα, η κρανιά φαίνεται πως μπαίνει με... αισιοδοξία στο λεξιλόγιο των Ελλήνων αγροτών που επενδύουν τα τελευταία χρόνια στις εναλλακτικές καλλιέργειες.
Πέντε χιλιάδες στρέμματα σε νομούς της Βόρειας Ελλάδας, σύμφωνα με τον δρα Θωμά Σωτηρόπουλο, ερευνητή του Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων Νάουσας, καλύπτονται ήδη με τη νέα καλλιέργεια και τα περισσότερα από αυτά είναι σε ορεινές περιοχές, όπου λόγω υψομέτρου και φτωχών εδαφών μόνο η κρανιά μπορεί να ευδοκιμήσει. Η αξία του ξύλου της και η σημασία των καρπών της έχουν επισημανθεί ακόμη από την εποχή του Ιπποκράτη και στην αρχαία Ελλάδα έφτιαχναν δόρατα και βέλη από το ξύλο της, ενώ η παραδοσιακή ελληνική βοτανοθεραπεία συμπεριλαμβάνει τα κράνα στην καταπολέμηση αρκετών ασθενειών που σχετίζονται με την πέψη. Στη Μακεδονία, οι περισσότερες αγροτικές οικογένειες σήμερα παρασκευάζουν με άγρια κράνα, τέλη καλοκαιριού, με παραδοσιακή ευλάβεια κρανοποτό, ένα λικέρ που βοηθάει ιδιαίτερα στη χώνεψη.
Η πρόσφατη μελέτη που πραγματοποίησαν ο καθηγητής του ΑΠΘ κ. Ι. Θεριός, ο υποψήφιος διδάκτορας Α. Πετρίδης και ο ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ δρ Θ. Σωτηρόπουλος προσδίδει στην κρανιά ιδιότητες που έως τώρα δεν ήταν γνωστές. «Τα κράνα», σημειώνει η ομάδα των μελετητών, «είναι σημαντικής διατροφικής αξίας, καθώς είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και η ολική αντιοξειδωτική τους ικανότητα είναι υψηλότερη από κάθε άλλο φρούτο με το οποίο συγκρίθηκαν. Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα φρούτα περιέχουν διάφορες αντιοξειδωτικές ενώσεις, όπως βιταμίνες C και Ε, καροτινοειδή και φαινολικές ενώσεις, οι οποίες προστατεύουν τα κύτταρα από τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες. Η ομάδα των μελετητών εξέτασε ελληνικές ποικιλίες κρανιάς που ήδη καλλιεργούνται και τις συνέκρινε με 62 ποικιλίες από 17 είδη οπωροφόρων με τη μέθοδο FRAP. Οπως αναφέρουν, η αντιοξειδωτική ικανότητα των διαφόρων ειδών που μελετήθηκαν –με φθίνουσα σειρά– ήταν: κράνα, τζίτζιφα, κεράσια, κόκκινα σταφύλια, βατόμουρα, αχλάδια, λωτοί, δαμάσκηνα, ροδάκινα, λευκά σταφύλια, ρόδια, μήλα, νεκταρίνια, ακτινίδια, κυδώνια, σύκα, βερίκοκα. Διαφοροποιήσεις βρήκαν και μεταξύ των ποικιλιών του κάθε είδους.
Πλεονέκτημα
Η κρανιά είναι ένας μακρόβιος φυλλοβόλος θάμνος ή δένδρο αυτοφυές στη Nότια Ευρώπη και στη ΝΔ Ασία. Στη χώρα μας φυτρώνει σε διάφορες ορεινές και ημιορεινές περιοχές δασικές και μη. Οι Ελληνες επενδυτές ανακάλυψαν την καλλιέργειά της κάπως καθυστερημένα. Εχουν προηγηθεί Τούρκοι, Ρουμάνοι και Σέρβοι. Αλλά διαθέτουν πλεονέκτημα, καθώς είναι καλά προσαρμοσμένη στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της χώρας μας. Πριν από δύο χρόνια, η κρανιά εντάχθηκε στα προωθούμενα είδη κατάλληλα για αξιοποίηση ορεινών περιοχών.
Την τελευταία πενταετία, στην Κυψέλη Ημαθίας, ένας παραγωγός, ο κ. Κ. Ντούλιας, δημιούργησε μια επιχείρηση που ασχολείται με τη δημιουργία 12 διαφορετικών λειτουργικών τροφίμων (εκχύλισμα κράνων, κομπόστα, κρανοποτό, μαρμελάδα, γλυκό, αφέψημα κ. λπ.) παραγόμενων από βιολογικό εργαστήριο στον οικισμό Ανω Κομνήνιο. Αποτέλεσμα της χρόνιας ενασχόλησης του συγκεκριμένου καλλιεργητή ήταν και η δημιουργία δύο παραγωγικών ποικιλιών στις οποίες έδωσε το όνομά του και κατοχυρώθηκαν από το Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών (CPVO).
Ροδόπη, Σέρρες, Ημαθία, Κοζάνη και Ηπειρος είναι οι περιοχές όπου καλλιεργείται συστηματικά η κρανιά. Τα προϊόντα κράνου έχουν αυξανόμενη ζήτηση στην ευρωπαϊκή βιολογική αγορά και εκτιμάται ότι η ζήτηση θα υπερβαίνει την προσφορά τα επόμενα 10 χρόνια. Σύμφωνα με τον κ. Ντούλια, σε πλήρη ανάπτυξη των θάμνων ή δένδρων μπορεί να αποδώσουν πάνω από 1.000 ευρώ/στρέμμα.
