Βιώσιμη γεωργία, στήριξη της υπαίθρου ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ
http://www.ecogreens.gr
ecogreen@otenet.gr

Οι κινητοποιήσεις των αγροτών, που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο με σημαντικό κόστος για την κοινωνία, αναδεικνύουν για άλλη μια φορά την αποτυχία της ελληνικής αγροτικής πολιτικής και την έλλειψη στρατηγικού προσανατολισμού της πρωτογενούς παραγωγής. Είναι σαφές ότι οι αγρότες βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο, αλλά και οι καταναλωτές πληρώνουν υψηλές τιμές αγοράς χωρίς να εξασφαλίζουν και ποιότητα.

Την κρίση προσανατολισμού συμπληρώνει όμως η ανικανότητα και η διαφθορά κυβερνήσεων και φορέων. Στο τέλος του 2009, η χώρα κατάφερε να δώσει μόνο το 50-60% των ενισχύσεων που δικαιούνται οι αγρότες, παρακρατώντας χρήματα που τους ανήκουν και που έχουν λάβει όλοι οι άλλοι ευρωπαίοι αγρότες, επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί 18 χρόνια τώρα το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου. Προγράμματα του Γ' ΚΠΣ κι ενισχύσεις, ιδιαίτερα για τη βιολογική γεωργία δεν έχουν ακόμη αποπληρωθεί.

Είναι σαφές ότι οι αγρότες βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο. Με τα επίσημα στοιχεία το 2000-2008 το αγροτικό εισόδημα στη χώρα μας σημείωσε μείωση 19,9%. έναντι αύξησης 15,9% στην Ε.Ε. Έξι χρόνια από το ξεκίνημά της, η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) δεν έχει εφαρμοστεί στις θετικές της πλευρές για την Αγροτική Ανάπτυξη, με αποτέλεσμα οι αγρότες να έχουν χάσει τη σταθερότητα και τις τιμές του προηγούμενου καθεστώτος χωρίς να βλέπουν ούτε τα οφέλη από τη νέα λογική της. Είναι λάθος να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα της αγροτικής παραγωγής στη λογική “βλέποντας και κάνοντας”, αντί να επιδιώκεται η σχεδιασμένη στήριξη του αγροτικού τομέα με πολιτικές, ουσιαστικές αλλαγές και πόρους που θα στοχεύουν στην μακροχρόνια βιωσιμότητά του και θα στηρίζουν ολοκληρωμένα τον πληθυσμό της υπαίθρου.

Η κατάρρευση του αγροτικού τομέα και η απώλεια εισοδήματος για τους αγρότες αναδεικνύουν όχι μόνο τις διαρθρωτικές αδυναμίες, την κυριαρχία πελατειακών σχέσεων - διαφθοράς σε βάρος των πολλών αγροτών, την αποσάρθρωση των διοικητικών δομών της χώρας αλλά και τις ευθύνες των κυβερνήσεων, των κατεστημένων κομμάτων και των εκπροσώπων τους στον αγροτικό χώρο. Οι μακρόχρονες καθυστερήσεις, η αδιαφάνεια, η κατασπατάληση πόρων σημαντικό μέρος των οποίων κατέληγαν σε νεοπλουτίστικη επίδειξη και κατανάλωση αλλά και η απώλεια σημαντικών κοινοτικών πόρων έμειναν χωρίς καμία επίπτωση για τους υπεύθυνους.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητάμε μια νέα κατεύθυνση της γεωργίας. Η βαθιά κρίση θα πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για σημαντικές αλλαγές στην πολιτική για τον αγροτικό τομέα και την ύπαιθρο συνολικότερα, με διαφοροποίηση των σημερινών οργανωτικών, κοινωνικών και διοικητικών παραγόντων, της εκπαίδευσης και υποστήριξης των αγροτών.

Με δεδομένο ότι η γεωργία στη χώρας μας δεν μπορεί λόγω των περιορισμένων πεδιάδων και των μικρών εκμεταλλεύσεων να παράγει αγροτικά προϊόντα σε μαζική κλίμακα και χαμηλή τιμή, θα πρέπει να στραφεί στη μικρή, εξειδικευμένη και υψηλής ποιότητας παραγωγή με βασική της κατεύθυνση τη βιολογική γεωργία. Αυτό απαιτεί σαφή πολιτικό σχεδιασμό και κατάλληλη υποστήριξη από τις κρατικές αρχές, αλλά και σχεδιασμένη προσπάθεια από τους ίδιους τους αγρότες και ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής (τυποποίηση, εμπορία, διαφήμιση, διανομή).

Παράλληλα, πρέπει να δοθούν κίνητρα για διασύνδεση της αγροτικής οικονομίας με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος (αγροπεριβαλλοντικά σχέδια, προστασία και διαχείριση περιοχών NATURA, προστασία βιοποικιλότητας) καθώς και με άλλες παραγωγικές δραστηριότητες όπως η αγροτική μεταποίηση, ο αγρο- και οικο- τουρισμός, για παραγωγή πράσινης ενέργειας από γεωργικά υπολείμματα και αξιοποίηση των ΑΠΕ για συμπληρωματικά εισοδήματα ή/και μείωση του κόστους για τους αγρότες καθώς και τη δημιουργία δικτύων παραγωγών-καταναλωτών.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητάμε, λοιπόν, μια νέα κατεύθυνση της γεωργίας:

• Aμεση εξόφληση του συνόλου της ενιαίας ενίσχυσης για όλους τους δικαιούχους και απόδοση ευθυνών σε όσους δεν ολοκλήρωσαν έγκαιρα το "αγροτικό κτηματολόγιο" και το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου.

• Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών ρυθμίσεων που επιτρέπουν περιορισμένες εθνικές ενισχύσεις

• Σύνδεση των ενισχύσεων σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις με όρους και υποχρεώσεις για τήρηση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών και ποιοτικών προδιαγραφών στην παραγωγή.

• Aμεση χορήγηση του “ποιοτικού παρακρατήματος” με προτεραιότητα στις εκμεταλλεύσεις της βιολογικής γεωργίας και της ολοκληρωμένης διαχείρισης

• Ενίσχυση, με ολοκληρωμένο σχέδιο και εργαλεία, της βιολογικής γεωργίας, των τοπικών μικρών οικοτεχνιών, των αγροτουριστικών μονάδων και των τοπικών παραγωγικών πόρων. Δημιουργία ζωνών υποχρεωτικά βιολογικής καλλιέργειας γύρω από ποτάμια, λίμνες, και γενικά οικολογικά ευαίσθητες περιοχές και οικισμούς.

• Κίνητρα για διασύνδεση της αγροτικής οικονομίας με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος (αγροπεριβαλλοντικά σχέδια, προστασία και διαχείριση περιοχών NATURA, προστασία βιοποικιλότητας) καθώς και με δραστηριότητες όπως αγροτική μεταποίηση, αγρο- και οικο- τουρισμός, πράσινη ενέργειας από γεωργικά υπολείμματα, αξιοποίηση των ΑΠΕ για συμπληρωματικά εισοδήματα ή μείωση των εξόδων αγροτικής παραγωγής.

• Δημιουργία ανεξάρτητων δικτύων παραγωγής-διανομής- κατανάλωσης αξιοποιώντας, την υπάρχουσα σημαντική εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δίκτυα παραγωγών-καταναλωτών για απευθείας διακίνηση, χωρίς μεσάζοντες.

• Υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης των αγροτικών προϊόντων και θέσπιση φερέγγυων μηχανισμών επαλήθευσης. Στόχος είναι περισσότερη διαφάνεια για τους καταναλωτές και δυνατότητα επιλογής τοπικών προϊόντων που δεν έχουν διανύσει εκατοντάδες χιλιόμετρα για να φτάσουν στον τόπο κατανάλωσης. Για αυτό το λόγο στηρίζουμε και την προσπάθεια για αντίστοιχη αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

• Να γίνουν οι σημερινές Λαϊκές αγορές αποκλειστικά αγροτών-παραγωγών.

• Διαφάνεια και δικαιοσύνη στις επιδοτήσεις.

• Αμεση καταβολή των οφειλομένων στους αγρότες για υλοποιημένα ευρωπαϊκά προγράμματα (Σχέδια βελτίωσης, νέοι αγρότες, Leader κλπ)

• Εισαγωγή των προϊόντων βιολογικής γεωργίας στα νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς και σχολεία στο πλαίσιο μιας πολιτικής "πράσινων δημόσιων προμηθειών".

• Να εξετασθούν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού οι συνθήκες εμπορίας όλων των αγροτικών προϊόντων με διαφάνεια και δημοσιοποίηση όλων των υποθέσεων

• Να υποστηριχτεί από ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις η συγκρότηση ενός ανεξάρτητου αγροτικού κινήματος.

• Αναθεώρηση του προγράμματος «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» με σημαντική αναδιανομή πόρων προς βιολογική γεωργία-κτηνοτροφία, αγροπεριβαλλοντικά μέτρα, ποιοτική γεωργία.

• Ειδική ενίσχυση για τις οικογένειες που μένουν σε χωριά μικρού πληθυσμού.

Η Εκτελεστική Γραμματεία των Οικολόγων Πράσινων

Για περισσότερες πληροφορίες:
Σπύρος Σγούρος 6936904300
Γιάννης Παρασκευόπουλος 6979952070


Αναλυτικά οι θέσεις των Οικολόγων Πράσινων:
21-1-2010

Βιώσιμη γεωργία, στήριξη της υπαίθρου
ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ


Οι κινητοποιήσεις των αγροτών, που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο με σημαντικό κόστος για την κοινωνία, είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Η βαθύτερη αιτία βρίσκεται στην έλλειψη στρατηγικού προσανατολισμού της ελληνικής πρωτογενούς παραγωγής. Ο αγρότης και το προϊόν του είναι αφημένοι στη μοίρα τους και στο έλεος των καρτέλ.

Είναι σαφές ότι οι αγρότες βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο αλλά και οι καταναλωτές πληρώνουν υψηλές τιμές αγοράς χωρίς να εξασφαλίζουν και ποιότητα.

Έξι χρόνια από το ξεκίνημά της, η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) δεν έχει εφαρμοστεί στις θετικές της πλευρές για τις χρηματοδοτήσεις Αγροτικής Ανάπτυξης, με αποτέλεσμα οι αγρότες να έχουν χάσει τη σταθερότητα και τις τιμές του προηγούμενου καθεστώτος χωρίς να βλέπουν ούτε τα οφέλη από τη νέα λογική της. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, την περίοδο 2000-2008 το αγροτικό εισόδημα στη χώρα μας σημείωσε μείωση κατά –19,9%, ενώ την ίδια περίοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημείωσε άνοδο κατά +15,9%. Μια τεράστια απόκλιση, μια διαφορά κατεύθυνσης για την οποία δεν δίνουν καμία απάντηση οι πολιτικές δυνάμεις που ασκούν εξ συστήματος αντιευρωπαϊκή πολιτική.

Την ευθύνη για τη συρρίκνωση του αγροτικού εισοδήματος και την αποδιάρθρωση της υπαίθρου έχουν και η κυβέρνηση, τα κατεστημένα, αλλά και οι εκπρόσωποι τους στον αγροτικό χώρο (επίσημοι και ανεπίσημοι) καθώς είναι δύσκολο να κάνουν σχεδιασμό αγροτικής πολιτικής αλλά εύκολο να μοιράζουν υποσχέσεις, επιδοτήσεις ή κοινωνικά επιδόματα. Έντονα είναι διαχρονικά και τα φαινόμενα διαφθοράς σε σχέση με τη διαχείριση των πόρων της αγροτικής πολιτικής, που γίνονται ανεκτά για κομματικούς και πελατειακούς λόγους, παρά το γεγονός ότι κοστίζουν ακριβά στη χώρα και είναι σε βάρος των πολλών αγροτών.

Σημαντική ευθύνη έχει και το ελληνικό κράτος στο σύνολο του για την ανικανότητα εκπόνησης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέχου (ΟΣΔΕ) . Έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να συντηρήσουν την πελατειακή εξάρτηση των αγροτών, καλλιεργώντας την υποβάθμιση της αγροτικής παραγωγής και ωθώντας ένα βασικό πυλώνα της οικονομίας σε διαρκή παρακμή και τους αγρότες σε απόγνωση. Δεν υπάρχουν άραγε ευθύνες για όσους δεν κατάφεραν να παραδώσουν, μετά από 18 ολόκληρα χρόνια, το σύστημα αναγνώρισης των αγροτεμαχίων με αποτέλεσμα στο τέλος του 2009, η χώρα να καταφέρει να δώσει μόνο ένα ποσοστό (50-60%) των ενισχύσεων που δικαιούνται οι αγρότες, παρακρατώντας δηλ. χρήματα που τους ανήκουν και έχουν λάβει όλοι άλλοι Ευρωπαίοι αγρότες;

Οι μακρόχρονες αυτές καθυστερήσεις, η αδιαφάνεια, η κατασπατάληση πόρων σημαντικό μέρος των οποίων κατέληγαν σε νεοπλουτίστικη επίδειξη και κατανάλωση, αλλά και η απώλεια σημαντικών κοινοτικών πόρων έμεναν χωρίς καμία επίπτωση για τους υπεύθυνους.

Οξύ είναι, ακόμη, το πρόβλημα πολλών αγροτών, όπως καταγγέλλει το ΓΕΩΤΕΕ, που έχοντας υλοποιήσει ευρωπαϊκά προγράμματα στο πλαίσιο του Γ ΚΠΣ, δεν τους έχουν καταβληθεί τα οφειλόμενα μ' αποτέλεσμα να βρίσκονται σε αδιέξοδο. Το ποιοτικό παρακράτημα δεν έχει ακόμα αποδοθεί, ενώ κατά προφανή αντίθεση με την ευρωπαϊκή λογική αυτού του μέτρου, δεν περιλαμβάνονται σε αυτό τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας και της ολοκληρωμένης διαχείρισης, με αποτέλεσμα οι κυβερνητικές αναφορές για ποιοτική γεωργία να μένουν κενές περιεχομένου.
Χρειάζεται όμως επιπλέον να συνειδητοποιήσουμε ότι η σημαντική κρίση που έχει εγκλωβίσει την ελληνική γεωργία και την απειλεί με κατάρρευση, οφείλεται στην αδυναμία της ελληνικής αγροτικής παραγωγής να ανταγωνιστεί στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά τα ομοειδή αγροτικά προϊόντα, σε τιμές και ποιότητα που οφείλεται τόσο σε αντικειμενικούς όσο και σε οργανωτικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες.

Οι αντικειμενικοί παράγοντες συνδέονται με τη διαμόρφωση των εδαφών και το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, που δεν επιτρέπουν στην ελληνική γεωργία να παράγει αγροτικά προϊόντα σε μαζική κλίμακα και χαμηλή τιμή και, συνεπώς, διεθνώς ανταγωνιστικά. Θα έπρεπε, συνεπώς, με σαφή πολιτικό σχεδιασμό να υποστηριχθεί η στροφή της γεωργίας στη μικρή, εξειδικευμένη και υψηλής ποιότητας παραγωγή, με βασική κατεύθυνση τη βιολογική γεωργία. Μια τέτοια κατεύθυνση, όμως, απαιτεί σχεδιασμένη προσπάθεια τόσο από τις κρατικές αρχές, όσο και τους ίδιους τους αγρότες αλλά και από ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής (δηλ. τυποποίηση, εμπορία, διαφήμιση, διανομή).

Κάνει ιδιαίτερη εντύπωση, όμως, το γεγονός, ότι η λέξη βιολογική γεωργία, αποτελεί μέχρι σήμερα άγνωστη λέξη για την νέα Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Από το 2004 η ΕΕ κάλεσε τα κράτη μέλη να εκπονήσουν Εθνικά Σχέδια για τη βιολογική γεωργία. Μέχρι σήμερα όχι δεν έχουν ξεκινήσει στη χώρα μας οι σχετικές συζητήσεις αλλά ούτε φαίνεται στον πολιτικό ορίζοντα ότι υπάρχει κάποιο τέτοιο ενδεχόμενο.

Η κρίση της ελληνικής γεωργίας συνδυάζεται άμεσα και με οργανωτικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες, όπως είναι π.χ. η πλημμελής εκπαίδευση και κατάρτιση των αγροτών. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από την ανεπαρκή συμβουλευτική υποστήριξη των αγροτών τόσο από τις συλλογικές οργανώσεις τους όσο και από τις κρατικές αρχές, η οποία θα καθοδηγούσε τις ανοργάνωτες και ασυντόνιστες προσπάθειες των αγροτών να παράγουν με χαμηλότερο κόστος υψηλότερης ποιότητας προϊόντα.

Ταυτόχρονα, η πολιτική προσέλκυσης νέων και δυναμικών αγροτών, που θα άλλαζε τη φυσιογνωμία της ελληνικής γεωργίας, δεν προχωράει πέρα από προθέσεις και διακηρύξεις.

Η συνεταιριστική προσπάθεια οργάνωσης των αγροτών έμεινε μετέωρη και δεν μπόρεσε να παίξει τον ρόλο της στο επίπεδο κυρίως της εμπορίας των προϊόντων, με αποτέλεσμα ο πόλεμος των τιμών να έχει νικητές μόνο τους χονδρέμπορους, κι έτσι το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ των τιμών παραγωγού και της τιμής καταναλωτή να ξεπερνά συχνά και σήμερα το 100%. Τα «καρτέλ» της βιομηχανίας τροφίμων εφαρμόζουν σκληρή πολιτική ενάντια στα συμφέροντα τόσο των καταναλωτών, όσο και των παραγωγών.

Πλέον των παραπάνω δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κυρίαρχο μοντέλο βιομηχανικής και εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας δεν είναι βιώσιμο, ειδικά μάλιστα σήμερα στην εποχή της κλιματικής αλλαγής. Εξαντλεί φυσικούς πόρους, ρυπαίνει και επιβαρύνει το έδαφος, τον αέρα και το νερό, σπαταλά ενέργεια και υδάτινους πόρους, απειλεί τη βιοποικιλότητα, επιβαρύνει την υγεία των καταναλωτών, απαξιώνει τη μικρή παραγωγή και τις τοπικές κοινότητες, υπονομεύει την παραγωγική ικανότητα χωρών σαν τη δική μας.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητάμε, λοιπόν, μια νέα κατεύθυνση για την ελληνική γεωργία:

• Aμεση εξόφληση του συνόλου της ενιαίας ενίσχυσης για όλους τους δικαιούχους και απόδοση ευθυνών σε όσους δεν ολοκλήρωσαν έγκαιρα το "αγροτικό κτηματολόγιο" και το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου.

• Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών ρυθμίσεων που επιτρέπουν περιορισμένες εθνικές ενισχύσεις

• Σύνδεση των ενισχύσεων σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις με όρους και υποχρεώσεις για τήρηση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών και ποιοτικών προδιαγραφών στην παραγωγή.

• Αμεση χορήγηση του “ποιοτικού παρακρατήματος” με προτεραιότητα στις εκμεταλλεύσεις της βιολογικής γεωργίας και της ολοκληρωμένης διαχείρισης

• Ενίσχυση, με ολοκληρωμένο σχέδιο και εργαλεία, της βιολογικής γεωργίας, των τοπικών μικρών οικοτεχνιών, των αγροτουριστικών μονάδων και των τοπικών παραγωγικών πόρων. Δημιουργία ζωνών υποχρεωτικά βιολογικής καλλιέργειας γύρω από ποτάμια, λίμνες, και γενικά οικολογικά ευαίσθητες περιοχές και οικισμούς.

• Κίνητρα για διασύνδεση της αγροτικής οικονομίας με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος (αγροπεριβαλλοντικά σχέδια, προστασία και διαχείριση περιοχών NATURA, προστασία βιοποικιλότητας) καθώς και με δραστηριότητες όπως αγροτική μεταποίηση, αγρο- και οικο- τουρισμός, πράσινη ενέργειας από γεωργικά υπολείμματα, αξιοποίηση των ΑΠΕ για συμπληρωματικά εισοδήματα ή μείωση των εξόδων αγροτικής παραγωγής.

• Δημιουργία ανεξάρτητων δικτύων παραγωγής-διανομής- κατανάλωσης αξιοποιώντας, την υπάρχουσα σημαντική εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δίκτυα παραγωγών-καταναλωτών για απευθείας διακίνηση, χωρίς μεσάζοντες.

• Υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης των αγροτικών προϊόντων και θέσπιση φερέγγυων μηχανισμών επαλήθευσης. Στόχος είναι περισσότερη διαφάνεια για τους καταναλωτές και δυνατότητα επιλογής τοπικών προϊόντων που δεν έχουν διανύσει εκατοντάδες χιλιόμετρα για να φτάσουν στον τόπο κατανάλωσης. Για αυτό το λόγο στηρίζουμε και την προσπάθεια για αντίστοιχη αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

• Να γίνουν οι σημερινές Λαϊκές αγορές αποκλειστικά αγροτών-παραγωγών.

• Διαφάνεια και δικαιοσύνη στις επιδοτήσεις.

• Αμεση καταβολή των οφειλομένων στους αγρότες για υλοποιημένα ευρωπαϊκά προγράμματα (Σχέδια βελτίωσης, νέοι αγρότες, Leader κλπ)

• Εισαγωγή των προϊόντων βιολογικής γεωργίας στα νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς και σχολεία στο πλαίσιο μιας πολιτικής "πράσινων δημόσιων προμηθειών".

• Να εξετασθούν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού οι συνθήκες εμπορίας όλων των αγροτικών προϊόντων με διαφάνεια και δημοσιοποίηση όλων των υποθέσεων

• Να υποστηριχτεί από ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις η συγκρότηση ενός ανεξάρτητου αγροτικού κινήματος.

• Αναθεώρηση του προγράμματος «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» με σημαντική αναδιανομή πόρων προς βιολογική γεωργία-κτηνοτροφία, αγροπεριβαλλοντικά μέτρα, ποιοτική γεωργία.

• Ειδική ενίσχυση για τις οικογένειες που μένουν σε χωριά μικρού πληθυσμού.

Αυτά που χρειάζεται η γεωργία μας σήμερα είναι στρατηγικό σχέδιο και εργαλεία για στροφή στην ποιότητα με αιχμή τη βιολογική γεωργία, σχεδιασμένες πολιτικές ανά προϊόν, βιώσιμες εκμεταλλεύσεις, δίκτυα παραγωγών-καταναλωτών και αντιμετώπιση των καρτέλ. διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Ερώτηση του Μ. Τρεμόπουλου για τοξικές ποικιλίες καλαμποκιού της Monsanto

ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ

13-01-2010

Ανυπολόγιστο ρίσκο από μεταλλαγμένα

Το θέμα των κινδύνων από τις καλλιέργειες μεταλλαγμένων φέρνουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι Οικολόγοι Πράσινοι.

Με ερώτηση του Μιχάλη Τρεμόπουλου, τίθεται υπόψη της Κομισιόν πρόσφατη γαλλική μελέτη για τρεις ποικιλίες γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού της εταιρίας Monsanto και επισημαίνονται τα ανησυχητικά συμπεράσματα για τις συγκεκριμένες ποικιλίες. Από τις ποικιλίες αυτές, η MON 810 είχε εγκριθεί το 1998 από την Ε.Ε. ως ασφαλής και καλλιεργείται στην Ισπανία και αλλού, ενώ έχει απαγορευθεί σε 6 τουλάχιστον ευρωπαϊκές χώρες. Στη μελέτη τονίζεται ότι οι δοκιμές της εταιρίας για πιθανή τοξικότητα έχουν διαρκέσει μόλις 90 μέρες αντί του απαιτούμενου ελάχιστου ορίου της διετίας, και κατά συνέπεια οι ποικιλίες αυτές δε μπορούν να θεωρούνται ασφαλείς και θα έπρεπε να απαγορευθούν.

Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων ρωτά την Κομισιόν αν οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν αξιολογήσει τα συμπεράσματα της μελέτης και ζητά αναθεώρηση της ευρωπαϊκής διαδικασίας έγκρισης γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και επέκταση της σήμανσης και στα προϊόντα από ζώα που έχουν καταναλώσει μεταλλαγμένες ζωοτροφές.

«Αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά ότι τα μεταλλαγμένα αντιπροσωπεύουν ένα ανυπολόγιστο ρίσκο», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Συνεχίζοντας τον αγώνα για Ελλάδα και Ευρώπη ελεύθερες από μεταλλαγμένα, προσπαθούμε παράλληλα να κλείσουμε τα νομικά παραθυράκια που επιτρέπουν στις εταιρίες να μεταφέρουν τον κίνδυνο από τα προϊόντα τους στους αγρότες και τους καταναλωτές».

Για περισσότερες πληροφορίες: Γιώργος Μπλιώνης 6944 869772


(ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης)


Θέμα: Ασφάλεια Γ.Τ. ποικιλιών καλαμποκιού της MONSANTO και κενά στη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία και την εφαρμογή της

Πρόσφατη μελέτη Γαλλικών πανεπιστημίων και ερευνητών( ) παρέχει κρίσιμα στοιχεία για την τοξικότητα τριών γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών καλαμποκιού της εταιρείας Monsanto (MON810, MON863 και NK603), οι οποίες είναι ήδη εγκεκριμένες για ανθρώπινη και ζωική κατανάλωση στην Ε.Ε.

Η MON810 είναι η μόνη από τις τρεις που καλλιεργείται σε ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες, ενώ χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία ήδη την έχουν απαγορεύσει. Στα συμπεράσματα της μελέτης περιλαμβάνεται και το ότι οι δοκιμές της Monsanto δεν είναι επαρκείς προκειμένου να κριθεί αν προκαλούνται χρόνιες ασθένειες, καθώς διαρκούν μόλις 90 ημέρες αντί για δύο τουλάχιστον χρόνια, και κατά συνέπεια, προτείνεται "αυστηρή απαγόρευση" της εισαγωγής και καλλιέργειας των εν λόγω Γ. Τ. ποικιλιών.

Έχοντας υπόψη και την ενδιάμεση έκθεση της ΓΔ Περιβάλλον για την αξιολόγηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σχετικά με την καλλιέργεια Γ.Τ. οργανισμών( ), η οποία δημοσιεύτηκε το Νοέμβρη του 2009,

Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Έχει εξετάσει η αρμόδια ευρωπαϊκή υπηρεσία (EFSA) τη μελέτη αυτή και αν ναι, τι γνώμη έχει για τα συμπεράσματά της;

2. Θεωρεί ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η ευρωπαϊκή διαδικασία έγκρισης για κατανάλωση Γ.Τ. οργανισμών και ιδιαίτερα οι απαιτήσεις δοκιμών για το αν προκαλούνται χρόνιες ασθένειες;

3. Συμφωνεί ότι πρέπει να υπάρξει ρύθμιση και για τη σήμανση στα ζωικά προϊόντα που προέρχονται από ζώα που έχουν καταναλώσει μεταλλαγμένες ζωοτροφές; διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Και αγροτικό σχολείο στην Ηλεία υποστηρίζουν οι Νέοι Αγρότες

Κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου, με 5 Υπουργούς και την συνάντηση του με τους παραγωγικούς φορείς την Κυριακή, 11-10-2009, στο Δημαρχείο της Αρχαίας Ολυμπίας, ο κ. Θεόδωρος Βασιλόπουλος (6932335569), πρόεδρος του Συνεταιρισμού Βιοκαλλιεργητών Αμαλιάδας, της ΕΝΑ Ηλείας και στην Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών, αποτυπώνοντας διακηρυγμένες θέσεις του 16ου Πανελληνίου Συνεδρίου Νέων Αγροτών, μεταξύ άλλων είπε:

Σας παρακαλούμε να εξετάσετε την πιθανότητα να δημιουργηθούν, με ολόψυχη συμμετοχή δικιά μας και των συνεργατών μας, Σχολεία Αγροτικής Εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης και κυρίως Αγροτικής Επιχειρηματικότητας.

Όχι σε πενθήμερη, 7ωρη ημερήσια αστική κουλτούρα, αλλά σαν μικρές υποδειγματικές αγροτικές κοινωνίες, περιβαλλοντικά ανατροφοδοτούμενες και διατροφικά αυτοδύναμες, με σύστημα εκπαίδευσης την «μαθητεία», μέσα στην ύπαιθρο. Κέντρα μεταφοράς τεχνογνωσίας και διάχυσης πληροφοριών. Σταυροδρόμια συνάντησης, ανταλλαγής εμπειριών και λήψης αποφάσεων. Εκθετήρια σύγχρονης υψηλής αγροτικής τεχνολογίας. Κέντρα κοινωνικής ζύμωσης και ενδυνάμωσης του Κοινωνικού κεφαλαίου. Με πειραματικούς αγρούς, όπως οι θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότητας. Κέντρα δημιουργίας Τοπικών Συμφώνων Ποιότητας και Αγροτουρισμού. Κέντρα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης & καλών γεωργικών πρακτικών. Κέντρα στήριξης της αγροτικής παράδοσης και κουλτούρας. Κέντρα στήριξης και καταξίωσης των αγροτικών επαγγελμάτων. Κέντρα που θα στηρίζουν τους αγρότες και τον συνεργατισμό, και όχι απλά θα εκπαιδεύουν εργάτες γης ή έστω εργοδηγούς υπαίθρου.

Εμείς θεωρούμε ότι οι αγρότες είναι οι γεωργοί, οι κτηνοτρόφοι, οι αλιείς και οι δασεργάτες (& μελισσοκόμοι) μαζί με όσες συμπληρωματικές εργασίες κάνουν, όπως ο αγροτουρισμός, η μεταποίηση, συσκευασία και πώληση μόνο της δικιάς τους παραγωγής και οι λοιπές αγροτικές εργασίες, εφ’ όσον είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ.

Μόνο οι πραγματικοί επαγγελματίες αγρότες μπορούν σε ένα ενιαίο αγροτικό κίνημα να πάρουν σοβαρές και σημαντικές αποφάσεις για το αγροτικό μέλλον. Και μας ενδιαφέρει το μέλλον, Γιατί θα μείνουμε στο επάγγελμα για άλλα 30-40 χρόνια. Τα κύρια χαρακτηριστικά των αγροτικών επαγγελμάτων είναι ότι είμαστε: Φροντιστές του περιβάλλοντος, Παραγωγοί τροφίμων, ενέργειας & παροχείς υπηρεσιών, Προμηθευτές Α’ υλών βιομηχανίας, Ζούμε μέσα στο φυσικό περιβάλλον (και τα φυτοφάρμακα), Υφιστάμεθα πρώτοι τις κλιματικές αλλαγές (με μείωση παραγωγής). Για όλα τα παραπάνω πρέπει να υπάρχει στενή συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τον Πολιτισμό & τον Τουρισμό.

Η Ελλάδα ήταν, είναι και θα παραμείνει μια χώρα με σημαντική γεωργική, κτηνοτροφική και αλιευτική παραγωγή. Εμείς οι Νέες και Νέοι αγρότες θα την κάνουμε και πρωτοποριακή, με την δράση μας μέσα σε ένα ενιαίο αγροτικό συνδικαλιστικό χώρο. Απλά επιτρέψτε μας την πρόσβαση στην τεχνογνωσία, την έρευνα και την εκπαίδευση. Έχουμε το φυσικό πλούτο στα χέρια μας, απλά οι πλούσιοι βρίσκονται στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Έχουμε τον νεανικό μας ενθουσιασμό, έχουμε τη διάθεση. Μπορούμε να πετύχουμε. Χρειάζεται απλώς η δική σας στήριξη. Όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε στον τόπο μας και να κάνουμε, μαζί με την ΠΕΝΑ, το πρώτο Αγροτικό Σχολείο, εδώ στην Ηλεία.


Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382 διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

8 - 11 Οκτωβρίου στα Νέα Μουδανιά: 16η Πανελλαδική γιορτή οικολογικής γεωργίας και χειροτεχνίας

16η ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ
ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΕΙΑΣ
http://sites.google.com/site/ekogiorti/
ktimatraganina@mail.com
Πληροφορίες: 2371300541
6944143653 & 6973838727
ΔΕΛΤΙΟΤΥΠΟΥ

16η Πανελλαδική γιορτή οικολογικής γεωργίας
και χειροτεχνίας


Η πανελλαδική γιορτή οικολογίας και χειροτεχνίας είναι ένας θεσμός που ξεκίνησε πριν από 16 χρόνια στην Θεσσαλονίκη από ανθρώπους, που ονειρευόταν μια ζωή με περισσότερο σεβασμό στην φύση και τον άνθρωπο.

Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες σε αυτές τις γιορτές ακολουθούν έναν λίγο ή πολύ διαφορετικό τρόπο ζωής από αυτόν που προτείνουν οι κοινωνικές νόρμες.

Αντί να τρέχουν πίσω από το καρότο του χρήματος επέλεξαν αυτό το καρότο να το φυτεύουν με τα χεράκια τους και να το γεύονται με χίλιους δυο τρόπους στο καθημερινό τους τραπέζι.

Την εμπειρία αυτή και την χαρά του να φτιάχνεις πράγματα με τα χεριά σου, να ζεις πιο κοντά στην φύση, να παράγεις με φυσικό τρόπο και να διαθέτεις τα προϊόντα σου απευθείας στον καταναλωτή δημιουργώντας μαζί του σχέσεις εμπιστοσύνης και φιλίας θέλησαν να τα μοιραστούν μέσα από τις πανελλαδικές γιορτές και με άλλους ανθρώπους.

Οι σχέσεις που δημιουργούνται με αυτόν τον τρόπο γίνονται εξαιρετικά γόνιμες μέσα από την ανταλλαγή προβληματισμών γύρω από θέματα όπως ο κίνδυνος της εξαφάνισης των ντόπιων ποικιλιών και αυτοχθόνων ζωών, η πατεντοποίηση των σπόρων από τις εταιρίες, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η αναδάσωση με φυσικό τρόπο, οι επιπτώσεις των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στην διατροφή μας και στο περιβάλλον, και αλλά πολλά.

Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους που αυτές οι γιορτές συνεχίζονται τόσα χρόνια και ο κόσμος τις αγκαλιάζει με συνεχώς περισσότερο ενδιαφέρον και αγάπη.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους, η άλογη χρήση των πρώτων υλών του πλανήτη, η τεραστία αύξηση της ανασφάλειας και του άγχους που βιώνουμε όλο και περισσότερο, βάζουν το θέμα της επανεξέτασης του μοντέλου ζωής μας και κάνουν την φετινή γιορτή πιο επίκαιρη από ποτέ.

Η γιορτή οργανώνεται κάθε χρόνο σε μια διαφορετική πόλη της Ελλάδας.
Φέτος έχει προγραμματισθεί να γίνει στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής, στην παραλία, από το απόγευμα της Πέμπτης 8 Οκτωβρίου μέχρι το βράδυ της Κυριακής 11 Οκτωβρίου και περιλαμβάνει:

Εκθεση προϊόντων οικολογικής γεωργίας και χειροτεχνίας, από 70 και πλέον εκθέτες, ώρες 10.00-14.30 και 17.30-22.00

Εργαστήρια παραγωγής σαπουνιών, ψωμιού, κηραλοιφών και θεραπευτικών βοτάνων, εργαστήρια αργαλειού, αγιογραφίας, κοσμήματος και χειροτεχνημάτων από φυσικά και ανακυκλώσιμα υλικά, κ.α.

Εισηγήσεις σχετικές με το περιβάλλον και την αρμονική σχέση του ανθρώπου με αυτό.

Ζωντανή μουσική και χορευτικές ομάδες

Προβολές σχετικών θεμάτων στο κλειστό θέατρο

Αναλυτικό πρόγραμμα της Οικογιορτής:

Παρασκευή 9/10/09

9.00-11.00 Επίσκεψη Δημοτικών σχολείων Νομού Χαλκιδικής
11.00-13.00 Επίσκεψη Γυμνασίων και Λυκείων Νομού Χαλκιδικής
10.00-11.00 και 11.00-12.00 Προβολή ταινίας κινουμένων σχεδίων με οικολογικό περιεχόμενο στο κλειστό θέατρο Μουδανιών για τα παιδιά των Δημοτικών σχολείων
12.00-13.00 και 13.00-14.00 Προβολή ταινίας “Αποδομώντας την τροφή” στο κλειστό θέατρο Μουδανιών για τα παιδιά Γυμνασίων και Λυκείων

17.00-18.00 Πλέξιμο καλαθιών από την μοναχή Σοφία
18.00-19.00 Παρασκευή φυσικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση
διαφόρων ασθενειών των φυτών
(Θεοδόσης Παπαθεοδοσίου, Γεωπόνος)
19.00-20.00 Εργαστήριο για την παρασκευή κηραλοιφών
(Χατζηπαναγιώτου Μένη)
20.00-21.00 Ομιλία-συζήτηση με τον καθηγητή της Γεωπονικής σχολής
Γ. Δαουτόπουλο με θέμα:
“Τοπική παραγωγή για τοπική κατανάλωση”
22.00 Μουσική βραδιά*

Σάββατο 10/10/09

11.00-12.00 Εργαστήρι παρασκευής φυσικού σαπουνιού (Μαρία Σκαρλη )
12.00-13.00 Εργαστήρι Ξύλου (Τάσος Βασιλειάδης)
13.00-14.00 Οικολογικές κατασκευές κτιρίων-βιοκληματικοί σχεδιασμοί-
- εφαρμογή καθαρών τεχνολογιών (Έλλη Γεωργιάδου)


18.00-19.00 Κατασκευή αχυρόκουκλας (Βάσου Πετρίνα)
19.00-19.30 Παιδικό χορευτικό
19.30-20.00 Παράσταση-Παρουσίαση για παιδιά
“ Πως να σώσουμε τον πλανήτη με τα ελαττώματά μας”
(Κώστας Χαραλάς, Συγγραφέας βιβλίων για παιδιά και νέους)
20.00-21.00 Οικολογικές επιπτώσεις των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων
στην Χαλκιδική (Τόλης Παπαγεωργίου, Παρατηρητήριο
Μεταλλευτικών δραστηριοτήτων)
22.00 Μουσική βραδιά*

Κυριακή 11/10/09

11.00-12.00 Εργαστήρι Αργαλειού (Στράτος Μυλωνάς)
12.00-13.00 )Εργαστήρι κατασκευής γυάλινων κοσμημάτων (Αννα Βοζικάκη)

17.30-19.00 Εργαστήρι πηλοπλαστικής με τροχό (ομαδικό εργαστήριο)
19.00-19.30 Παιδικό χορευτικό
19.30-20.30 Πως να επαναχρησιμοποιήσουμε πράγματα που θεωρούμε
“σκουπίδια” (ομαδικό εργαστήριο)
20.30-21.00 Υδροβιότοποι (Σταύρος Καλπάκης)
10.00 Μουσική Βραδιά *

*Όσοι από τους επισκέπτες παίζετε κάποιο όργανο η τραγουδάτε είστε όλοι ευπρόσδεκτοι να συμμετάσχετε στις μουσικές μας βραδιές.

Στην διάρκεια της έκθεσης θα λειτουργεί οικολογικό κυλικείο τα έσοδα του οποίου θα καλύψουν τα έξοδα της γιορτής.

Φιλοδοξούμε πως αυτή η γιορτή δεν θα οργανωθεί μόνο από την επιτροπή που την ανέλαβε, αλλά με την βοήθεια όλων των συμμετεχόντων παλιών και νέων.
Ευελπιστούμε η ιστοσελίδα http://sites.google.com/site/ekogiorti/ να γίνει ένας τόπος ανοιχτού διαλόγου με προτάσεις και ιδέες που θα έχουν σχέση όχι μόνο με την διοργάνωση της γιορτής αλλά και με προβλήματα που απασχολούν καλλιεργητές, χειροτέχνες, καταναλωτές και όλη την κοινωνία γιατί πιστεύουμε ότι η λύση των προβλημάτων εξαρτάται από όλους μας αλλά και από τον καθένα χωριστά.


Με εκτίμηση

Η οργανωτική επιτροπή


Εκπρόσωπος επιτροπής: Γιώργος Χαρβάλας διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Πάλι Monsanto, πάλι για την γ.τ. ποικιλία καλαμποκιού MON810

30 Ιουνίου 2009.
BiotechWatch.gr
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) ανακοίνωσε σήμερα (30
Ιουνίου) τα αποτελέσματα της επιστημονικής γνωμοδότησης της για την
γ.τ. ποικιλία καλαμποκιού MON810 της εταιρείας Monsanto η οποία
παραβλέπει ανεξάρτητες επιστημονικές ενδείξεις για τις επιπτώσεις της
καλλιέργειας του, διακυβεύοντας έτσι τις αντιδράσεις και την απόρριψη
από διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, κάτι
μπορεί να ανοίξει την πόρτα στην αναγκαστική αποδοχή της ποικιλίας. Το
πιο ενδιαφέρον: Πριν ακόμα ανακοινωθεί η γνωμοδότηση, μια μέρα πριν η
Monsanto γνώριζε και το επικρότησε καταδεικνύοντας ίσως χαρακτηριστικά
τις καλές σχέσεις την με την επιτροπή...

Το καλαμπόκι ΜΟΝ810 είναι η μοναδική γ.τ. ποικιλία η οποία είχε
εγκριθεί από την Ε.Ε. για εμπορική καλλιέργεια και καλλιεργείται σε
ένα πολύ μικρό ποσοστό Ευρωπαϊκής αγροτικής γης που αντιστοιχεί
περίπου στο 0,06%. Η συγκεκριμένη ποικιλία μπορεί και παράγει στα
κύτταρά της μια συγκεκριμένη εντομοκτόνα ουσία. Πολλές ανεξάρτητες
έρευνες έχουν δείξει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικό-οικονομικές
επιπτώσεις της, καθώς και το διάτρητο των ερευνών για την ασφάλεια από
πλευράς της Monsanto και της EFSA. Η καλλιέργεια της έχει ήδη
απαγορευτεί σε έξι χώρες μέλη (Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα,
Λουξεμβούργο και Ουγγαρία) ενώ τον περασμένο μήνα 18 υπουργοί από 12
χώρες-μέλη παρέδωσαν επιστολή στην EFSA εξηγώντας τις ανησυχίες τους
για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ποικιλίας. Την περασμένη
εβδομάδα επίσης 11 κράτη μέλη ζήτησαν από τους υπουργούς περιβάλλοντος
να αναγνωρίσουν το δικαίωμα του να απαγορεύουν στα εδάφη τους την
καλλιέργεια του ΜΟΝ810 λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών.

Ήδη από το περασμένο Δεκέμβριο οι υπουργοί περιβάλλοντος της Ε.Ε.
είχαν καλέσει την EFSA για αναθεώρηση της άδειας καλλιέργειας γ.τ.
ποικιλιών και για ουσιαστική βελτίωση του τρόπου εκτίμησης των
επιπτώσεων τους στο περιβάλλον και την υγεία. Ωστόσο το ίδιο το EFSA
έχει δηλώσει δημόσια πως δεν είναι σε θέση να μελετήσει τις
μακροπρόθεσμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις των γ.τ.ο. κάτι που κατά την
γνώμη πολλών επιστημόνων και ΜΚΟ το καθιστά αναποτελεσματικό.

Και σαν αυτό να μην ήταν αρκετό οι σχέσεις της υπηρεσίας με την
βιοτεχνολογική βιομηχανία δείχνει να είναι αρκετά καλές. Η πρόσφατη
γνωμοδότηση της EFSA πριν ακόμη ανακοινωθεί επίσημα και γίνει
προσβάσιμη από οποιαδήποτε περιβαλλοντική οργάνωση και το κοινό, ήτανε
στα χέρια της Monsanto η οποία και τη χαρακτήριζε μια μέρα πριν ως
"συναρπαστικό ορόσημο για τους Ευρωπαίους αγρότες".

"Της EFSA δεν της έχει μείνει καθόλου αξιοπιστία" δηλώνει η Helen
Holder της οργάνωσης Friends of the Earth. "Η έγκριση του γ.τ.
καλαμποκιού είναι το η πιο αμφισβητούμενη απόφαση στην Ευρώπη αυτή τη
στιγμή και με το να δίνεις προνομιακή πρόσβαση στη Monsanto παρά στις
οργανώσεις περιβάλλοντος, υγείας, καταναλωτών και πολιτών δείχνει πόσο
υπέρ των γ.τ.ο και της αντίστοιχης βιομηχανίας είναι η υπηρεσία. Είναι
καιρός να φύγουν οι επιστήμονες της, να διαλυθεί η αντίστοιχη επιτροπή
για τους γ.τ.ο. και να μεταφερθούν οι αρμοδιότητες της σε έναν
πραγματικά ανεξάρτητο και αποτελεσματικό φορέα.." διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

21-31 Αυγούστου 2009 η «παγκόσμια γιορτή των σβώλων»

Μια πρωτοποριακή μέθοδο γεωργίας, στην οποία δεν χρησιμοποιούνται λιπάσματα και φυτοφάρμακα, εφαρμόζει το μοναδικό κέντρο «φυσικής καλλιέργειας» στην Ελλάδα, στο Κλησοχώρι Έδεσσας. Στο εν λόγω κέντρο θα πραγματοποιηθεί στις 21-31 Αυγούστου 2009 η «παγκόσμια γιορτή των σβώλων», με συμμετοχή εθελοντών από τη Λατινική Αμερική, την Ευρώπη και την Ιαπωνία.

Η φυσική καλλιέργεια είναι μια μέθοδος γεωργίας στην οποία δεν χρησιμοποιούνται λιπάσματα και φυτοφάρμακα, δε γίνεται κατεργασία της γης, ούτε βοτάνισμα ή ζιζανιοκτονία. Εμπνευστής της είναι ο Ιάπωνας Masanobokou Fucuoka, αγρότης, φιλόσοφος και πρώην φυτοπαθολόγος, ο οποίος την ονομάζει και «μέθοδο του να μην κάνεις τίποτα». Η φυσική καλλιέργεια διαφέρει ριζικά τόσο από την επιστημονική γεωργία, όσο και από την βιολογική ή την οργανική γεωργία. Ο βασικός στόχος του φυσικού καλλιεργητή είναι να υπηρετήσει τη φύση, να δημιουργήσει γόνιμο έδαφος και τέλος να επιτύχει την οικονομική του αυτάρκεια. Έχει μια ολιστική θεώρηση και βασίζεται στην διαισθητική, μη διαχωριστική γνώση.

Τυλίγοντας σπόρους μέσα σε σβώλους από αργιλόχωμα και σπέρνοντας μια μεγάλη ποικιλία από εκατό και πλέον είδη σπόρων από οπωροφόρα και δασικά δέντρα, λαχανικά, σιτηρά και φυτά χλωρής λίπανσης πριν αρχίσει η περίοδος των βροχών (άνοιξη-φθινόπωρο), λύνουμε ταυτόχρονα το πρόβλημα της διάβρωσης του εδάφους, της βελτίωσης της γονιμότητας, το πρόβλημα των ασθενειών και των προσβολών από έντομα. Το κλειδί είναι η σπορά μεγάλης ποικιλίας φυτών.

«Μπορούμε να δημιουργήσουμε αγροκτήματα, να αναβλαστήσουμε άγονους λόφους και βουνά, να πρασινίσουμε τις ερήμους και να μετατρέψουμε τη γη σε παράδεισο», ισχυρίζονται οι εμπνευστές του μοναδικού κέντρου φυσικής καλλιέργειας στην Ελλάδα, που δημιουργήθηκε από ομάδα εθελοντών το καλοκαίρι του 1999 και φιλοξενείται σε έκταση 5,5 στρεμμάτων στο Κλησοχώρι Έδεσσας, με εμψυχωτή τον κ.Παναγιώτη Μανίκη.

Οι προσπάθειες αναβλάστησης στην Ελλάδα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1993 από ομάδα εθελοντών και μέχρι το 1998 πραγματοποιούνταν σε διάφορες περιοχές, σε μικρή κλίμακα με επιτυχή αποτελέσματα. Το Μάρτιο και τον Οκτώβριο του 1998 πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα οι δυο πιο μεγάλες σπορές του πλανήτη - συνολικής έκτασης 100.000 στρεμμάτων - με τη μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας, στην περιοχή της λίμνης Βεγορίτιδος. Ο εμπνευστής της μεθόδου, Masanobokou Fukuoka, ήταν παρών. Τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά διότι, παρά τις διαβεβαιώσεις, ο χώρος εν διαφυλάχτηκε από την βόσκηση αιγοπροβάτων. Ακόμα και περιφραγμένες εκτάσεις παραβιάστηκαν και καταπατήθηκαν από τους κτηνοτρόφους.

Το 1999 και το 2000 έγιναν σπορές στο Ποικίλο Όρος δυτικά της Αθήνας σε συνολική έκταση 10000 στρεμμάτων με μεγάλη επιτυχία. Το 2004 και 2006 έγιναν σπορές στην Ανθούσα Πεντέλης σε έκταση 5000 στρεμμάτων όπου και πάλι η βόσκηση συνετέλεσε σε μειωμένη επιτυχία της προσπάθειας. Παράλληλα έγιναν σπορές στην Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία σε μικρές εκτάσεις και μια μεγάλη σπορά στην Ινδία με την πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού Raman Rao. To 2008 έγινε σπορά σε 3.000 στρέμματα στην Κερατέα Αττικής. Η επιτυχία έφτασε το ποσοστό του 80% με προοπτική 100% αν δε βοσκηθεί.

Στις 21-31 Αυγούστου 2009 θα γίνει στο αγρόκτημα του Κλεισοχωρίου Έδεσσας η παγκόσμια γιορτή των σβώλων. Εθελοντές από την Λατινική Αμερική, την Ευρώπη και την Ιαπωνία θα εργαστούν για να παραχθούν σβώλοι για σπορά σε κατεστραμμένες από την φωτιά περιοχές της Ελλάδας. διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Παναγιώτης Σαϊνατούδης: Ιστορίες που μου άλλαξαν τη ζωή

Είμαι ένας κόκκος σταρίου
κράταμε στη χούφτα σου
κλίσε τα μάτια σου
και άφησε με να σου διηγηθώ
την ιστορία της ζωής μου…

Tον Ιανουάριο του 1991 ο φίλος μου Γιάννης Διαμαντόπουλος με ρώτησε αν θα ήθελα να αγοράσω ένα πακέτο με σπόρους που είχε φέρει από το εξωτερικό. Εκείνη την εποχή δεν είχα καθόλου χρήματα και οι πέντε χιλιάδες δραχμές (15ευρώ) που μου ζητούσε ήταν παρά πολλές για μένα. Παρόλα αυτά κάτι με οδήγησε να βρω τα χρήματα και να αγοράσω αυτούς τους σπόρους. Ο Γιάννης μου είπε ότι τους είχε αγοράσει από μια τράπεζα σπόρων από τις Η.Π.Α. Το πακέτο περιείχε μια σειρά από σπόρους και ρίζες από διάφορα φυτά από όλο τον κόσμο. Το εντυπωσιακό για μένα ήταν τα καλαμπόκια που ήταν χρωματιστά και ήταν από φιλές ινδιάνων που είχαν εξαφανιστεί!!!

Το Σεπτέμβριο του 1992 μοίραζα τα προσκλητήρια γάμου του αδερφού μου, στη γενέτειρα μου Βαμβακούσα του νομού Σερρών. Στην αυλή ενός σπιτιού είδα ένα κοντόροκο μαύρο καλαμπόκι. Ρώτησα την ηλικιωμένη κυρία τι ήταν το καλαμπόκι που κρατούσε και μου είπε ότι με αυτό κάνει ποπ κορν στα εγγόνια της. Ζήτησα λίγους σπόρους και μου έδωσε ευχαρίστως. Μετά μου ήρθε η ιδέα, σε κάθε σπίτι που θα πηγαίνω προσκλητήριο, να ζητάω να μου δώσουν σπόρους από δικές τους ποικιλίες. Έτσι και έγινε, στο τέλος μοίρασα τα προσκλητήρια γάμου και γέμισα μια αγκαλιά από καλαμπόκια, κολοκύθες, φασολιά κ.λπ. Αυτό ήταν το καλαμπόκι, που στάθηκε αφορμή να κάνω την πρώτη μου εξερευνητική αποστολή και μου άλλαξε τη ζωή. Από τότε πάντα είχα στο νου μου, όπου πήγαινα ρωτούσα τι σπόρους καλλιεργούν, στην ποριά άρχισα να ρωτάω και άλλα πράγματα όπως, πως τους μαγειρεύουν και πως τους συντηρούν.
Το 1993 σε μια προσπάθεια να ζήσω κοντά στη φύση και πιο κοντά σε αυτά που πίστευα εγκαταστάθηκα στο χωριό Δασωτό Κ. Νευροκοπίου του Νομού Δράμας. Στο Δασωτό ζούσα σε ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και χωρίς χρήματα.

Την άνοιξη του 1995 σε μια στιγμή προσωπικής κατάρρευσης, συνειδητοποίησα ότι το θέμα των ντόπιων ποικιλιών είναι το πρώτο θέμα για μένα, έτσι ξεκίνησα το Πελίτι. Στο Δασωτό υπάρχει μια μεγάλη βελανιδιά, μια βελανιδιά σημείο αναφοράς για τους κατοίκους του χωριού. Από αυτή τη βελανιδιά εμπνεύστηκα το όνομα «Πελίτι» Πήρα ένα κομμάτι χαρτί και έγραψα ένα γράμμα στην Τράπεζα Γενετικού Υλικού, όπου έγραφα ότι δημιουργήθηκε το Πελίτι. Το Πελίτι ξεκίνησε ως προσωπική μου ανάγκη ως που σιγά, σιγά έγινε το σημείο αναφοράς και μέσο εκφράσεις πολλών ανθρώπων.

Το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να αναζητήσω τους καλλιεργητές ντόπιων ποικιλιών. Τα ταξίδια γινόταν χωρίς χρήματα, με τα πόδια, με ότο στοπ ή με τη βοήθεια φίλων. Χρησιμοποιώντας το σπίτι στο Δασωτό ως βάση για τις δραστηριότητες μου πραγματοποίησα εκατοντάδες ταξίδια στην αρχή στη Β. Ελλάδα μια που ήταν και πιο εύκολο και αργότερα σε όλη την Ελλάδα.

Στην αρχή ξεκίνησα να ερευνώ τα χωριά της περιοχής του Κάτω Νευροκοπίου. Τα αποτελέσματα μου ήταν εντυπωσιακά αν και τα χωριά βρισκόταν σε κοντινή απόσταση μετάξι τους είχαν πολλές διαφορετικές ποικιλίες. Έφευγα το πρωί από το σπίτι πήγαινα στα χωριά που είχα πληροφορίες ότι κρατάνε δικούς τους σπόρους και το βράδυ επέστρεφα. Κάθε μέρα διένυα διακόσια τριακόσια ή και περισσότερα χιλιόμετρα με οτο στο. Ταξίδευα με απόλυτη ασφάλεια και με τεράστια επιτυχία.

Μέσα από αυτά τα ταξίδια έμαθα πολλά: έμαθα ότι τα πράγματα που συναντάμε μπροστά μας τα έχουμε μέσα στο κεφάλι μας. Έμαθα ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο. Έμαθα ότι όταν αποφασίσουμε να κάνουμε κάτι όλο το σύμπαν συνωμοτεί να τα καταφέρουμε. Έμαθα ότι δεν έχουμε να φοβηθούμε κανέναν εκτός από τον ίδιο μας τον εαυτό. Έμαθα ότι είμαστε σημαντικοί και σπουδαίοι άσχετα από την οικονομική μας θέση.

Το 1997 ήταν η χρονιά που πραγματοποίησα τα περισσότερα ταξίδια. Τα ταξίδια ξεκίνησαν στις αρχές του Μάρτη και σταμάτησαν στις αρχές του Οκτώβριου. Ξεκίνησα από τη βόρια Ελλάδα και έφτασα ως την Κεντρική. Ήταν μια συναρπαστική εμπειρία. Κάπου στα μέσα του Μάρτη πήγα στα πομάκικα χωριά του Ν. Ξάνθης. Οι πομάκοι είναι μια ομάδα πληθυσμού που ζει από την αρχαιότητα στην οροσειρά της Ροδόπης, (στην Ελλάδα και στη Βουργαρία). Πολιτικοί, θρησκευτικοί, γλωσσικοί και άλλοι λόγοι τους οδήγησαν σε μια απομόνωση. Στην αρχή πήγα μόνος μου, όλοι μου λέγανε ότι δεν έχουν πλέον σπόρους, μετά πήγα με τους δασκάλους και τους γιατρούς της περιοχής βρήκα κάποια λίγα πράγματα. Τον Αύγουστο του 1997 πήγα στους φίλους Πομάκους ενός φίλου μου. Τότε έγινε η αποκάλυψη. Βρήκαμε φυτά, σπόρους και αυτόχθονα αγροτικά ζώα. Εκεί ήταν που βρήκα ανοιξιάτικη σίκαλη. Από τότε κρατάω τη σχέση με τους ανθρώπους και είναι μια πηγή σπόρων γνώσεων και όχι μόνο. Το φθινόπωρο του 1997 κάνω την πρώτη μεγάλη εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσω τις εξερευνητικές αποστολές και τους σπόρους που βρήκα. Κυκλοφορούν και τα πρώτα έντυπα του Πελίτι. Ως τότε όλα τα κείμενα του Πελίτι ήταν σε φωτοτυπίες.

Το 1998 εργάστηκα στο Ινστιτούτο Σιτηρών στη Θεσσαλονίκη στο πρόγραμμα αξιοποίησης των ντόπιων πληθυσμών καλαμποκιού. Ήταν μια μεγάλη εμπειρία, είδα όλους τους πληθυσμούς που κρατάει το Ινστιτούτο, είδα πως διατηρούν στον αγρό και στα ψυγεία τους σπόρους, κ.λ.π.

Την άνοιξη του 1998 πήγα σε ένα σεμινάριο τριών εβδομάδων για τη βιοποικιλότητα στα Χανιά της Κρήτης. Αυτό το σεμινάριο στάθηκε αφορμή για να πραγματοποιήσω τα πρώτα ταξίδια στην Κρήτη. Τα πράγματα που συνάντησα και είδα με γέμισαν απελπισία. Σήμερα η κατάσταση στην Κρήτη θεωρώ ότι έχει αλλάξει προς το καλύτερο.

Το 1999 ζώντας στο χωριό Κάρπη του Νομού Κιλκίς είδα τους σπόρους που μάζεψα με πολύ κόπο να καταστρέφονται. Μετά από κάθε ταξίδι ένα μέρος των σπόρων το μοίραζα σε καλλιεργητές στην Τράπεζα Γενετικού Υλικού και ένα μέρος κρατούσα εγώ. Είχα συγκεντρώσει περίπου 1200 ποικιλίες. Στην προσπάθεια να κρατηθούν οι σπόροι πρωτινά να γίνει μια συνάντηση για να μοιράσω τις ποικιλίες. Τότε πραγματοποίησα δύο συναντήσει που σήμερα μετεξελίχθηκαν στην Πανελλαδική Γιορτή Ανταλλαγής Ντόπιων Ποικιλιών και έρχονται χιλιάδες άνθρωποι να πάρουν σπόρους. Το πρόβλημα ώμος δε λύθηκε με τους σπόρους που είχα στα χέρια μου. Υπήρχαν πολλά θέματα που έπρεπε να λυθούν.

Το φθινόπωρο του 1999 αναζητώντας παραδοσιακές ποικιλίες πατάτας στα πομακοχώρια του νομού Ροδόπης περάσαμε από μια περιοχή που με κάλεσε για να εγκατασταθώ. Ενώ είχα είδη επισκεφτεί απομονωμένους οικισμούς σε άλλες περιοχές της χώρας μας αυτό που είδα δεν το πίστευα. Εκεί όλος ο οικισμός περίπου δέκα διάσπαρτα σπίτια μέσα στο βουνό ήταν χωρίς ρεύμα, τηλέφωνο, τηλεόραση κ.λ.π. Μέσα από μια σειρά συμπτώσεων κατάφερα μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να νοικιάσω σπίτι και να μετακομίσω στο Σουμάκ. Εκεί ακολούθησα τον κύκλο των εργασιών τους. Καλλιεργούσαν και κρατούσαν τους δικούς τους σπόρους από παράδοση αλλά και από τις συνθήκες απομόνωσης. Δεν υπήρχαν κοντά μαγαζιά να καλύψουν τις ανάγκες τους αλλά ούτε και τα χρήματα για να αγοράσουν από τα μαγαζιά. Είχαν μεγάλο βαθμό αυτάρκειας. Εκεί κάθε σπίτι είχε τις δικές του ποικιλίες, υπήρχαν σπίτια που είχαν ως και 17 ποικιλίες λαχανικών. Παρατηρούσα τις γυναίκες με πόση μεγάλη επιμέλεια κρατούσαν τους σπόρους τους, γιατί οι γυναίκες είναι οι φύλακες των σπόρων.

Εκείνη την περίοδο πραγματοποιήσαμε με φίλους ένα ταξίδι στη νότια Βουλγαρία για να δούμε τι σπόρους καλλιεργούν οι συγγενείς τους από την άλλη μεριά των συνόρων. Ο βαθμός αυτάρκειας από τη μεριά της Βουλγαρίας ήταν ακόμη πιο μεγάλος μια που η οικονομική θέση ήταν ακόμη πιο δύσκολη. Μέσα από μια σηρά γεγονότων σε εκείνο το ταξίδι συνειδητοποίησα ότι το σημαντικό δεν είναι να κρατάμε τους δικούς μας σπόρους αλλά να είμαστε καλοί άνθρωποι. Συνειδητοποίησα ότι για να σωθούν οι σπόροι θα πρέπει να κάνουμε εσωτερικές αλλαγές. Δεν αρκεί να τους μαζεύουμε και να τους καλλιεργούμε αλλά να κάνουμε μια γενικότερη αλλαγή.

Το 2000 πρωτινά τη δημιουργία ενός δικτύου καλλιεργητών ντόπιων ποικιλιών όπου θα δημοσιεύουμε τα ονόματα τους τις ποικιλίες και όποιος θέλει θα απευθύνεται κατευθείαν στους καλλιεργητές για να βρει σπόρους. Έτσι ξεκίνησε το δίκτυο «Κατά τόπους αγροκτήματα για τη διαφύλαξη των ντόπιων ποικιλιών και των αυτόχθονων αγροτικών ζώων». Σήμερα στο δίκτυο συμμετέχουν 142 αγρότες και 18 κτηνοτρόφοι. Κάθε Σεπτέμβριο εκδίδεται το ομώνυμο περιοδικό όπου ανανεώνονται τα ονόματα των καλλιεργητών και των κτηνοτρόφων.

Το 2002 πρωτινά στο δάσκαλο Νίκο Δομπάζη να κάνουμε μια εκδήλωση με τους μαθητές του στην κεντρική πλατεία της Κομοτηνής, πρωτινά την 7η Απριλίου ως μέρα για τις ντόπιες ποικιλίες στην Ελλάδα. Χριαζόμασταν μια αφορμή για να βγούμε στους δρόμους με φυτά και να συντονίσουμε και άλλους ανθρώπους στο στόχο μας.

Την ίδια χρονιά γνώρισα τη γυναίκα μου Σοφία Γίδα. Ήταν εθελόντρια για το Πελίτι, συσκεύαζε σπόρους καλαμποκιού. Χάρι στη βοήθεια της Σοφίας το Πελίτι πήγε πολύ ψηλά.

Τον Αύγουστο του 2003 πραγματοποιήθηκε μια ιστορική αποστολή στα πομακοχώρια του Ν. Ξάνθης. Μαζί με τον φίλο φωτογράφο Άρη Παύλο ξεκινήσαμε να πάμε στο Καλότυχο, έναν οικισμό στα πομακοχώρια του Ν. Ξάνθης. Στον οικισμό δεν έφτανε αυτοκίνητο έπρεπε να περπατήσουμε δύο ώρες με τα πόδια. Εμείς περπατούσαμε μια μέρα γιατί χαθήκαμε πολλές φορές στο δρόμο, στο τέλος φτάσαμε στον οικισμό έχοντας οδηγό ένα γαϊδούρι. Από αυτή την αποστολή μαζέψαμε σπόρους από διαφορά λαχανικά αλλά αυτό που έμμηνε είναι οι φωτογραφίες του Άρη που έγιναν σύμβολο και κάνουν το γύρω του κόσμου. Μετά από μας πήγε ένα τηλεοπτικό συνεργείο, μέσα σε ελάχιστο χρόνο άνοιξε ο δρόμος για το Καλότυχο.

Από το 2003 ζούμε μαζί με τη Σοφία και το γιο μας στο Μεσοχώρι του Δήμου Παρανεστίου. Από δω συντονίζουμε όλες τις δράσεις του Πελίτι. Τώρα εργαζόμαστε περισσότερο με ομιλίες, εκδηλώσεις, παρουσιάσεις σε σχολεία, μοιράζουμε περίπου 8000 φακελάκια με σπόρους κάθε χρόνο και πάνω από 6.000 χιλιάδες φυτά. Οι σπόροι μας έρχονται από καλλιεργητές που συνεργαζόμαστε μαζί μας απ’ όλη τη χώρα, τους συσκευάζουμε και τους στέλνουμε σε όποιους μας τους ζητάνε, τα φυτά γίνονται σε συνεργασία με φυτώρια και με μαθητές.
Οι σπόροι και τα φυτά είναι δωρεάν, το Πελίτι ζει οικονομικά από τις εκδώσεις των εντύπων, από τους οικονομικούς του υποστηρικτές κ.α.

Στις 27 Ιανουαρίου 2009 σηκώσαμε ένα κείμενο στην ιστοσελίδα του Πελίτι που ανακοινώνουμε ότι θα χτίσουμε το πρώτο κτήριο του Πελίτι. Αυτό είναι το επόμενο βήμα που θέλουμε να κάνουμε. Νιώθουμε ότι πρέπει το Πελίτι να αποκτήσει δικά του κτήρια, γη και εξοπλισμό για να μπορέσει να ανταπεξέρθει στις ανάγκες που υπάρχουν. Το θέμα των σπόρων είναι το κύριο ζήτημα του Πελίτι και γύρω από αυτό το θέμα θέλουμε να δημιουργηθεί μια κοινότητα ανθρώπων. Το Πελίτι είναι μια κοινότητα ανθρώπων αλλά είναι διάσπαρτη στην Ελλάδα. Θέλουμε να μαζευτούμε σ’ έναν τόπο γιατί έτσι αντιμετωπίζονται πιο εύκολα τα ζητήματα που έχουμε στην καθημερινότητα μας, κοινωνικά, οικονομικά, κ.λ.π.

Το πρώτο βήμα μας ήταν να αγοράσουμε ένα κομμάτι γης. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε ένα διπλό cd με τίτλο «τραγουδώντας για το Πελίτι», στο cd συμμετέχουν 130 μουσικοί, καλλιτέχνες κ.λ.π όλοι σε εθελοντική βάση. Τα έσοδα από το cd θα δοθούν για το πρώτο κτήριο του Πελίτι.
Ότι δημιούργησε ο άνθρωπος πρώτα πέρασε από τη φαντασία του, τα ρούχα που φαραώ, ο υπολογιστής που έχω μπροστά μου, το σπίτια που ζούμε, το αυτοκίνητο που οδηγούμε. Όλα στην αρχή φάνταζαν άπιαστα όνειρα, με επιμονή και υπομονή έγιναν πραγματικότητα, έτσι και η δική μας κοινότητα με υπομονή και επιμονή μεγαλώνει και είναι μια πραγματικότητα.
Από χέρι σε χέρι και από γενιά σε γενιά για να μη χάσουμε αύριο αυτά που έχουμε σήμερα.

Με εκτίμηση Παναγιώτη Σαϊνατούδη

Συντονιστή της Εναλλακτικής Κοινότητας Πελίτι
peliti[ατ]peliti.gr διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...